Karl Gustav Gustavsen

Mitt minneord i pappa si gravferd: Kjære pappa Verda var din tumleplass. For kven andre har ein far som har vore i så mange fjerne himmelstrok Eg er attpåklatten, så eg levde ikkje enno då alt dette skjedde, men eg er vaksen opp i eit hus fullt av klenodium, meir eller mindre politisk korrekte i 2022. For kven kan seie noko på at du kjøpte med deg ei blackface-maske frå Afrika på 70-talet eller ekte elfenbein Det er ei vanskeleg oppgåve å skulle oppsummere eit så eventyrleg liv som du har hatt. Eit liv fullt av kontrastar, av opp- og nedturar og av læring. Pappa, min store inspirasjon, du som alltid har utvikla deg. Du vaks opp omgjeven av konservative verdiar og kristendom i bondesamfunnet på bygda. Det var jo ikkje deg. Du reiste tidleg frå landsbygda i Lofoten og ut i verda. På ei tid der få reiste utanlands overhovudet, og maksimalt på charterferie, så var du i Australia, Kina og USA. Du kjøpte porselen i Kina og hadde med det nyaste frå USA og Japan til storebrørne mine. Det var heilt magisk, og det veit eg, for både du og dei har fortald meg så mange historier oppgjennom. Du og mamma opplevde også mange eventyr saman. På tidleg 70-tal vart de liggjande i bukta utanfor Cape Town i ein månad etter at tankskipet dykkar hadde sigla med eit hól i skroget langs heile kysten av Afrika. Mamma, ja. Frå Trondheim. For du kom jo til Trondheim for å studere. Og så budde du på loftet i gulhuset ved sidan av huset vårt på Persaunet. Og Jan spelte ei viktig rolle som Kristian Giftekniv, sånn at du fekk møte mamma. Dokker vart som erteris og gjekk med matchande klede, hand i hand rundt på Persaunet. Du fekk flytte inn i eit verkeleg stappfullt hus. Det har vore på godt og vondt. Sjølv kjenner eg utruleg få som har vakse opp som oss, i eit hus med besteforeldre, onkel, tre brør og to foreldre. Men eg ville ikkje vore det forutan i dag. Eg kunne kanskje klart meg utan den konstante røykinga innandørs, då. Pappa, eg har arva mykje av deg på godt og vondt. Ja, eg er like bråhissig som deg. Det er Pål også. Vi flyg rett i taket, og så er det over. Staheita arva vi nok frå mamma. Så vi fekk jo verkeleg ein vinnar-cocktail, til stor glede for partnarane våre. Men vi har også arva kreativiteten frå deg. Du har alltid stått på og fiksa og ordna ting. Du bygde om huset. Du bygde verdas finaste rom til meg då eg var 12-13 år. Du lagde duppedittar. Du bygde dam i hagen. Du hadde alltid ei kreativ løysing på lur. Og du bygde Maria-stua, hytta i hagen, til lille Maria. Du like ljod rundt deg, og sette gjerne på to radioar på kjøkenet før du kom inn på stua og bytte kanal for oss som alt sat og såg på noko på TV. Laurdagsunderhaldninga vart gjerne avbroten av 1-2 minutt med Travel Channel eller National Geographic før du gjekk att, og vi vart sitjande att med to radiokanalar på og måtte byte kanal tilbake sjølv. Det finaste eg har arva av deg, det er nysgjerrigheita. For du har alltid vore nysgjerrig på verda og folka rundt deg. Du har hatt ei heilt eiga evne til å sjå det vakre i dei små tinga og i folk rundt deg. Og eg er blitt akkurat som deg. Eg greier ikkje å gå forbi sjølv den minste detalj når eg er på tur, og eg greier ikkje å late vere å interessere meg for dei spennande historiene som både gjenstandar og folk kan romme. Og så open og utadvendt som du var. Du kom alltid i snakk med folk. Og kven andre har vel hatt ein pappa som sto i hagen i speedo og gummistøvlar og baud inn flyvertinna i nabohuset til pizza Det var jo sånn du gjekk kledd då du klipte graset, i speedo og støvlar. Kven andre har ein pappa som har blitt sendt med ambulansefly frå midt ute i Stillehavet og til Freemantle i Australia Som har kravla seg ned til båten, sørpe full etter ein tradisjonell bygdefest, i Iran, før revolusjonen Og kven andre har hatt ein pappa, som blond, krøllete, solbrun og muskuløs gjekk inn på bar i San Francisco på 70-tallet, som ikkje kunne forstå kvifor alle desse «velstelte og veltrente mannfolka insisterte på å spandere noe å drikke på meg. Eg tenkte jo at det var veldig trivelege gutar. Men det var rart at det ikkje var kvinnfolk i den baren der». Og ja, pappa. Du var ein hønk. Og så tok det nok nokre år før du forstod kvifor dei var så hyggjelege. For sånn var det jo litt. Lille pappa, du var eit uskuldig gudsord frå landet som hoppa ut i verda med hovudet først. For det var sånn du var. Du var open og nysgjerrig. Og så lærte du etter kvart. Pappa. Då eg var 14, såg du ein pride-parade frå Sydney på TV og sa eit par ukvemsord. Eg var redd for korleis det ville bli å komme ut av skapet. Først trur eg nok at mamma sikkert sette deg litt på plass. Og då eg tok med meg Stian heim, såg du deg aldri tilbake. Du var glad i Stian som din eigen son. Og det var deg, pappa. Du var slite mellom den konservative oppveksten din og samfunnet som brot seg fram. Du endra synspunkt. Du tok imot kritikk. Du tok imot opprøret mitt og godtok meg for den eg var på ei tid der «homo» framleis var eit skjellsord. Og du endra deg. Det står det utruleg stor respekt av. Og du hadde omsorg. For du hadde lært. Eg kan ikkje ljuge i kyrkja. Temperamentet ditt var utfordrande for oss gutane då vi veks opp. Og du sleit nok med ditt, det fekk vi merke, alle saman. Men du lærte. Du viste omsorg. Du tok deg av alle borna som kom til i familien, uansett om du var bestefar til dei eller ikkje biologisk, du tok deg av alle partnarane vi brørne hadde med heim. Eg vaks ikkje opp med at du skraut av meg. Eg overkompenserte med å vere best på skulen og heile tida vise deg at eg var flink. Lenge trudde eg ikkje at du brydde deg. Men så fekk eg sommarjobb på Sintef i tenåra. Då eg kom i snakk med dei du jobba med, forstod eg at du hadde skrytt av meg i alle år til kollegaane dine. Du hadde berre ikkje sagt det til meg. Men du lærte. Og i vaksen alder har du vore min viktigaste støttespelar og største fan. Og så var det denne utferdstrongen, då. Den utferdstrongen fekk eg tidleg. Då eg fekk meg jobb som flyvert i ungdommen, var du min største heiagjeng, og for meg var dette starten på eit liv på reisefot. Utferdstrongen tek eg med meg vidare. Eg skulle berre ønske at eg fekk ha deg i mange år til, sånn at vi kunne ha reist saman. Du var skral i formen dei siste månadene. Du byrja å uroe deg for huset vårt i Stamsund. Du sa at du håpa at huset vart i familien. Og eg seier som eg sa til deg då, pappa. Det skal eg love deg. Pål, eg og familien skal alltid ta vare på barndomsparadiset vårt oppe i berget i Stamsund. Eg vil avslutte med ein lovnad. Eg skal halde reisefoten i gang, pappa. Eg skal sjå Uluru i soloppgangen og gå på den kinesiske muren. For om eg får oppleve berre halvparten av dei eventyra du har vore på rundt om på kloden, ja, då er eg utruleg, utruleg heldig. Og eg er utruleg, utruleg heldig som hadde ein pappa som deg. No er du gjenforent med Tom, farmor og farfar. Og så sest vi seinare, heile gjengen. Pappa, takk for alt. Eg elskar deg for alltid. Håper dei har en masse rom med minst to radioar i og Travel Channel på TV-en i himmelen.

Takk for gode minner.